Jezelf zijn, het klinkt zo fijn maar is het ook zo simpel?
Overal klinkt tegenwoordig dat we gewoon onszelf mogen zijn. Het is het beste wat we kunnen 'doen'. Het is de sleutel tot ons succes. Zoiets als: vandaag stop ik met roken of begin ik met hardlopen. Is het zo simpel? Wat houdt het eigenlijk in, jezelf zijn? Jezelf zijn klinkt fijn. Mensen geven aan dat ze zichzelf kunnen zijn in een heel vertrouwde omgeving, met bijvoorbeeld een beste vriend of vriendin of met familie. Ze zijn dan niet bezig met wat hun omgeving van ze denkt. Ze steken geen energie in het voortdurend scannen van reacties, verbaal of non-verbaal, bewust of onbewust. Ze maken zich niet druk of ze geaccepteerd worden. Nee, ze gaan uit van acceptatie. Primair de acceptatie van zichzelf.
Kun je het 'doen'? Als je er even bij stilstaat, is het eigenlijk een heel raar idee dat je überhaupt een ander denkt te kunnen zijn. Je kunt veel kopiëren en als acteur wordt het van je verwacht zo dicht mogelijk bij degene te komen die je speelt. Maar werkelijk een ander zijn, dat gaat natuurlijk niet. Dus jezelf zijn kun je niet níet doen.
Waarom is jezelf zijn dan niet altijd fijn? Vaak twijfelen we aan onszelf en zijn we onzeker. Bijvoorbeeld omdat positieve reacties uit de omgeving uitblijven. Voortdurend leiden je gevoelens, gedachten en handelingen tot een oordeel: 'ik doe het goed', of 'ik doe het niet goed', 'ik ben oké' of 'ik ben niet oké'. De vanzelfsprekende acceptatie, zoals bijvoorbeeld bij die ene speciale vriend of vriendin, ervaar je niet. Op zo'n moment is het jouw eigen klus om je vertrouwd te voelen in wat je doet en met wie je bent. Het kan dan verleidelijk zijn om gedrag te gaan vertonen dat je afkijkt van een ander, gedrag dat minder dicht bij je staat. In de hoop of de onbewuste verwachting dat je positieve reacties oogst en bevestiging krijgt. Dat kost moeite en energie, meestal meer dan het je zal opleveren.
Acceptatie, dát is fijn! Jezelf zijn heeft namelijk niet in eerste instantie te maken met je omgeving. Het is een houding naar jezelf, een 'afspraak' met jezelf die acceptatie heet. Maar het is géén afspraak op het niveau waarop je besluit te stoppen met roken of te gaan hardlopen. Het is het resultaat van een proces, een proces dat 'het leven' heet. Hierin ben je altijd bezig met het verwerken van dingen die je raken in de omgang met iets of met iemand. Geraakt worden is de sleutel tot jezelf zijn Waarín je geraakt wordt, kun jij je bewust worden van wie je bent en waarom je je laat raken. Als dat helder wordt, verwerk je (vaak oude) pijn of verdriet. Daarmee verdwijnt het en stop je – weer een beetje meer – met oordelen over jezelf (en dus ook over een ander). Dingen verwerken is prettig. Het maakt je letterlijk lichter en dat is ook wat je ervaart: lichtheid, openheid en aanwezig zijn in een deel van jou waar je je eerst verborg. Dan mag dat stuk van jou er zijn en ben je daarmee meer jezelf.
De tijd is rijp om onszelf te zijn Ja, we mogen steeds meer onszelf zijn. De tijd is rijp. Fijn, maar je kunt niet anders. Dus maak hier geen heilig moeten van. Je bent zoals je bent met alle dingen in jou die je te verwerken hebt en te leren over jezelf. Daar is het leven voor bedoeld. Dus in plaats van weer een 'to do' aan je lijstje voor 2013 toe te voegen, kun je beter de volgende zaken in je achterhoofd houden:
- Besef dat je aanpassen, gedrag kopiëren en jezelf verstoppen manieren zijn om jezelf te beschermen. In dat opzicht functioneer je dus heel goed! Je bent het beschermen waard.
- Weet dat het leven bedoeld is om geraakt te worden zodat je langzaam (en soms snel) maar zeker – als de tijd rijp is – ervaart welk stuk van jou toe is aan verwerking en naar buiten wil komen.
- Blijf jezelf bevestigen in hetgeen je doet. Dat is wie je bent! En onderzoek dan waarom je het doet, zodat je jezelf leert kennen en accepteert van binnenuit. Dan ervaar je meteen hoe je contact met je omgeving verandert.
|